— Schrijver: Dick de Ruiter (69) 2020

Meditatie is bij ons een heel ruim begrip, maar in het oosten wordt meditatie heel nauw omschreven, in een aantal vormen. In de oosterse meditatie wordt gebruik gemaakt van mantra’s[1] die dan in reeksen worden herhaald, afhankelijk van bij welke heilige of meester je wordt ingewijd. Deze herhaling wordt in India simran[2] genoemd. In Japan ontstond al eeuwen geleden de Zen-techniek. Deze oosterse meditatievormen werden eind vorige eeuw uitgebreid verspreid in het westen, en de meeste ervan staan hier nu bekend als mindfulness[3] – het nieuwe modewoord in deze tijd…
Tijdens een van zijn reizen naar het Verre Oosten ontmoette de schrijver zijn persoonlijke Meester in Beas, in Noord-India. Tijdens deze reis bezocht hij ook de Dalai Lama, in Klein-Tibet. Op zijn 21e werd hij reeds ingewijd in de oosterse (Indiase) meditatietechniek.
Het is de bedoeling dat de mediterende door zich te concentreren op de mantra zich kan losmaken van de dingen van alledag, om in een andere, subtielere toestand te komen en te blijven, gedurende enkele minuten tot zelfs een aantal uren. Omdat deze bewustzijnstoestand in eerste instantie helemaal niet bekend was in het westen – en nog altijd niet echt wijdverbreid is – is het goed om duidelijk te maken dat hier sprake is van een heel andere manier van in het Hier en Nu zijn, zonder alle afleiding van de dagelijkse dingen, die normaal gesproken ons bezighouden. Door je daarvan los te koppelen, voor korte of langere tijd, wordt het mogelijk om in een andere zijnstoestand te komen, waarin al het andere even volkomen wegvalt. Ik zeg met opzet niet ‘ontstijgt’, omdat hier geen sprake is van onder of boven – het is simpelweg een andere bewustzijnstoestand.
Het is van belang dat, in het begin, de mediterende begeleid wordt door een ervaren iemand. Verder is het gewoon een kwestie van doen; het in praktijk brengen ervan. Gaan zitten of liggen (hoewel liggen vaak geassocieerd wordt met slapen, waardoor deze houding vaak leidt tot minder aandacht en meer doezelig worden) en beginnen, met het herhalen van een woord of de woorden, of het luisteren.
Mindfulness, een ruim begrip in het westen, kan meerdere betekenissen hebben, maar het kernwoord blijft hier concentratie. Concentratie op een mantra-herhaling, of concentratie op een bepaald thema uit het dagelijks leven, waar iemand mee worstelt. Hier komt er een connectie met dingen uit het leven van alledag. Het kan ook zijn dat iemand het nodig heeft om gewoon maar een deel van de dag in een andere sfeer te zijn, waarin hij of zij in een volkomen ontspannen en vrije toestand is. Dat raakt dan weer meer die oosterse meditatie, maar dan zonder een bepaalde mantra. Natuurgeluid en/of bepaalde muziek kan hierbij behulpzaam zijn.
Moeiteloosheid: mediteren is erop gericht om altijd moeiteloos te zijn, zonder enige krampachtigheid. Dat geldt voor de oosterse, maar ook voor de westerse vormen van meditatie. Als er op enige wijze sprake is van krampachtigheid, iets sterk willen, dan lukt het juist niet. Ook dat is iets dat de westerling moet leren: geen prestatie leveren, niet extra goed je best doen, maar het eerder gewoon maar laten gebeuren. Met de cd’s van Dick de Ruiter bijvoorbeeld gaat dat heel gemakkelijk – je hoeft alleen maar ongestoord te luisteren naar de stem en de klanken, en de rest gebeurt vanzelf – van Zelf.
[1] Mantra – een of meerdere woorden, zoals OM of Sat Nam, die steeds worden herhaald, en waarop wordt geconcentreerd.
[2] Sim-ran – herhaling van de woorden die de ingewijde kreeg tijdens zijn of haar inwijding.
[3] Mindfulness – letterlijk: aandacht, volkomen ergens op gericht zijn. Een term die ook in Nederland te pas en te onpas gebruikt wordt voor allerlei essays en cursussen. Laat je er niet te sterk door afleiden!
Wilt u leren mediteren? Bezoek dan een van onze sites:
